KOAH NEDİR VE NASIL
GELİŞİR ?
KOAH, "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı" isminin baş
harflerinden oluşan kısaltılmış bir hastalık ismidir.
KRONİK kelimesi uzun süredir devam eden
anlamındadır.
OBSTRÜKTİF kelimesi tıkayıcı anlamındadır ve bu
hastalıkta nefes borularının (bronşların) tıkandığını göstermek için
kullanılır.
O
halde KOAH’ı, “uzun süredir bronşlarda tıkanmaya neden olan bir
hastalıktır” şeklinde tarif edebiliriz. Bu hastalığın en kötü yanı,
bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmaz ise
hastalığın sinsice ilerlemesidir.
Hastalığın en
önemli nedeni SİGARA bağımlılığıdır.
KOAH yaklaşık olarak 20 yıl günde bir
paket sigara içme sonrasında ortaya çıkar. Eğer günde bir paketten daha fazla
sayıda sigara içiliyorsa bu zaman daha da kısalır. Hastalık genellikle 40
yaşından sonra belirti vermeye başlar. KOAH teşhisi alan kişilerin büyük
çoğunluğu halen sigara içen veya çok uzun süre sigara içmiş ve bırakmış
kişilerdir. Hastalık sinsi ilerlediği için ve sigara bağımlıları öksürük, balgam
çıkarma gibi şikayetleri önemsemedikleri için KOAH teşhisi konduğu zaman
hastalar akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş
olmaktadırlar.
Sigara içen her beş, altı kişiden
birinde KOAH gelişmektedir. Ülkemizde 20 yaş üstündeki kişilerin en az yarısı
sigara bağımlısıdır. Dolayısıyla bizim gibi sigara içme alışkanlığının çok
yaygın olduğu ülkelerde KOAH önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde en
iyimser tahmin ile 5 milyon KOAH’lı vardır. Fakat bu hastaların sadece az bir
kısmı teşhis edilmektedir. Hastaların önemli bir sayısı hastalıklarının farkında
olmayıp öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığı gibi şikayetleri çok rahatsız
edici olmadıkça doktora gitmemektedirler. Sigara bağımlısı olanların
rahatsızlıklarında doktora gitmemelerinin önemli bir nedeni de sigarayı
bırakmaları konusunda uyarı almaktan kaçmaktır.
Sigara dumanı ile
nefes borularına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar . Yıllar
geçtikçe bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin
yapısını bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla TIKAYICI BRONŞİT, hava keseciklerinin harabiyeti ve
parçalanması ile AMFİZEM ortaya
çıkar. İşte KOAH adı altında bu iki hastalık yer almaktadır. Sigara içimi ile
hem bronşlarda tıkayıcı bronşit hem de aynı zamanda amfizem gelişir.
Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve bozulmalar sonucunda kana oksijen
geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması ile pek çok ciddi rahatsızlıklar
doğar.
Oluşan bu bozuklukların tedavisi ve
tamiri mümkün değildir. Akciğerler bu hastalık ile erkenden yaşlanır ve bozulur.
Çünkü KOAH ilerleyici bir hastalıktır. KOAH başlayan bir hastada sigarayı
bıraktıktan sonra bozuklukların tamamen ortadan kaybolması çok zordur. Ancak
sigaranın bırakılması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlar. Diğer yandan sigara
bırakılmaz ise hastalık çok hızlı ilerler. KOAH için kullanılan ilaçlar sadece
hastaların nefes darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır. Bu ilaçların
hastalığı ortadan kaldırmak veya ilerlemesini yavaşlatmak gibi bir etkileri
yoktur. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak
oluşturur.
|